İnternet' i
Hızlandırmak
Interneti
hızlandırmak elimizde. Yapmayı unuttuğumuz
birkaç ayarla oynadıktan sonra, WWW'de dolaşma
ya da dosya çekme hızımızı epeyce
arttırmış oluruz. Bu ayarlar ne kadar çok
kişi tarafindan yapılırsa internet trafiği de
o denlı rahatlar ve hızlanır.
Bu ayarları yapan
herhangi biri, sizin de hızınızin artmasına
yol açar. Sonuçta bu herkesin karlı
çıktığı bir ufak ayar.
Son zamanlarda,
var-olan internet yapısını zorlayan bazı
uygulamalar ve dosyalar epey ilgi görüyor.
Örnegin 'mp3' müzik dosyaları, internet
üzerinde radyo dinlemek, film ve televizyon
izlemek, ya da günlük gazeteleri internetten
okumak oldukca gündemde.
Yukarıdaki
uygulamalar internet hızından önemli bir
parçayı yerler, ama uygun ayarlarla bunu
lehimize çevirip hızı arttırmak mümkün.
Burada anahtar, bu dosyalarla yalnız bizim
ilgilenmediğimiz gerçeği.
Bilgisayarımızla
internete bağlandığımızda, hizmet
aldığımız servis sağlayıcı firmanın
internet hattını pek çok insanla
paylaşırız. Aynı anda yüzlerce-binlerce
kişi sizinle aynı kabloyu kullanır. Pek çok
kişi birbirlerinin farkında olmaksızın aynı
www sayfalarıyla, muzik dosyaları ile vs.
ilgilenir. Ve eğer bu kişiler birazdan
bahsedilecek ayarları yapmışlarsa, istedikleri
sayfaları çok daha hızlı alırlar. Çünkü
bu ayarlar ile az önce bahsedilen binlerce
kişinin aynı anda kullandığı kabloları
kullanmak zorunda kalmayız.
Türkiye'de
internet denilince kısaca şunu anlayabiliriz:
Para vererek hizmet aldığınız servis
sağlayıcıların bağlı olduğu 'turnet' adlı
kablolar, universiteler arasındaki 'ulaknet'
adlı kablolar, ulaknet ile turnet arasındaki
geçit kabloları, ve yurtdışı için bu
kablolar zincirinden uydu yoluyla
yurtdışındaki başka kablolar zincirine
bağlantı. Bir de bazi servis saglayıcıların
yurtdışı bağlantısında bu kabloları
kullanmak istemedikleri için ayrı uydu
bağlantıları var.
İstediğimiz
sayfaya, dosyaya, filme, vs. ulaşmak için
bilgisayarımız verileri bu kablolar
silsilesinden almak zorundadır. Veriler ne kadar
az kablodan geçerlerse o kadar hızlı
ulaşırlar. Verileri size yakın tutmak için
servis sağlayıcılar 'kopya veri servisi'
denilebilecek bir program kurarlar. Bu servisler
internetin herhangi bir yerindeki sayfanın,
resmin, ses dosyasınının istendiğinde bir
kopyasını oluşturup tutarlar. Uygun ayarlara
sahip bir baskası bu dosyayı vs. istediğinde
'kopya veri servisi' orijinal dosya yerine,
kendisindeki kopyayı isteyene yollar. Kopya
dosya ile orijinali arasındaki tek fark ise
kopyanın size daha hızlı ulaşmasıdır.
Çünkü 'proxy' denilen bu 'kopya veri servisi'
sizin bilgisayarınıza daha yakın bir
uzaklıktaki kablo ile bağlıdır.
Netscape, I.
Explorer, RealVideo gibi programlarınızın
hızlanması için, onları 'proxy'ye uygun
ayarlamalıyız. Bu programların 'proxy' yani
'kopya veri servisi' için preferences / options
/ seçenekler menulerinin altında " 'proxy'
ayarları " diye bir kısımları var.
Bizim yapmamız
gereken uygun ayar ise, aşağıdaki tablodan
bize uygun olan 'proxy' servisini seçip,
seçtiğimiz servisin adını ve 'port no'
denilen numarayı programların ayarlar
menüsundeki gerekli boşluklara yazmak.
Önce Netscape'i
ayarlayalım. Netscape'in 4. sürümünden
(versiyon) sonraki ve öncekilerinde proxy
ayarlarına farklı menülerden ulaşılıyor.
Netscape 4. için 'Edit' menüsünden
'preferences' seçeneğine tıkladıktan sonra
açılan büyük pencerede 'advanced'
seçeneğinin yanındaki küçük sağa bakan
'ok' işaretinin üstüne tıklayarak üç yeni
seçenek belirmesini sağlarız. Artık, 'proxy'
seçeneği ile proxy ayarları menüsüne
ulaşmamız mümkün. Netscape 3. ve 2. için ise
menü çubuğundaki 'options' ile açılan
menüden 'network preferences'a tıklamalı ve
açılan pencereden 'proxy' seceneği ile proxy
ayarlarına ulaşmalıyız.
Netscape'in proxy
ayarları penceresinde üç seçenek göze
çarpar. Birincisi "no proxy" ya da
"direct connection" adını taşır,
ikincisi "manual proxy" adındadır, ve
üçüncüsü ise "automatic
proxy"'dir. Biz ortadaki "manual
proxy" ile ilgileniyoruz. Bu seçeneği
işaretlediğimizde, seçeneğin yanındaki
"view" adlı tuş kendini
belirginleştirir. Şimdi ise bu "view"
tuşuna tıklayarak ayarların girileceği
pencereyi açarız.
Bu son pencerede bizim dolduracağımız kısım,
"http_proxy" kısmı. Mouse ile
"http_proxy" yazan kısmın yanındaki
boşluğun üstüne tıklayarak, o boşluğu
yazı yazılabilir hale getirmeliyiz önce.
Ardından seçtiğimiz 'proxy sunucu' adını bu
boşluğa yazarız. Örneğin aşagidaki listede
yer alanlardan proxy2.turnet.net.tr adını
yazabiliriz. Sonra yanındaki 'port no'ya denk
düşen boşluğa tıklayarak da gerekli port
numarasını yazmalıyız.
Kullandığımız proxy2.turnet.net.tr örneği
için gerekli port numarası olan 8080
sayısını da yazınca ayarlarımız
tamamlanmış olur. Artık açmış olduğumuz
bütün pencere ve menülerden 'OK' tuşlarına /
seçeneklerine tıklayarak çıkarız. Eğer
uygun bir proxy servisi seçmiş isek, şimdi
rahatlıkla internetimizin hızlandığını
iddia edebiliriz.
Internet Explorer
için de benzer şekilde proxy ayarları menusunu
bulmalı ve seçtiğiniz proxy adını ve port
numarasını "http_proxy" için
ayrılan kısma girmelisiniz. Bu menüye ulaşmak
için önce 'view' menüsünden 'options'
seçeneğine girmeli, buradan 'connection'
alt-başlığına tıklamalısınız. Şimdi
açılan pencerede ise önce 'connect through
proxy' seçeneğini işaretlenmeli, ardından da
'settings' ile ayarlar penceresine geçilmeli.
Internet'ten daha
hızlı bir şekilde realaudio/realvideo
radyolarını, TV'lerini ve müziklerini dinlemek
için ise RealVideoPlayer programını basitce
seçtiğiniz proxy'ye (kopya veri servisi) göre
ayarlamalısınız. Yalnız bir ufak hatırlatma:
Her RealVideo içeriği bu şekilde proxy
kullanımına yanıt vermiyor. Desteklemeyen
servislerde proxy'yi devre dışı
bırakmalıyız. Devre dışı bırakmanın en
kolay yolu RealPlayer programının
'automatically select...' seçeneğini
işaretlemektir.
RealPlayer'in
proxy ayarları 'view' menüsü altından
seçilen 'preferences' menüsündeki 'proxy'
alt-başlığı altından yapılıyor. Buradaki
"http_proxy" boşluğuna aşağıdaki
tablodan seçtiğimiz servis sağlayıcımızın,
okulumuzun ya da genel kullanıma açık bir
proxy adını yazmalı ve port numarasını
girmeyi de unutmamalıyız. Ardından proxy
kullanımını etkinlestirmek için,
'view'-'preferences'-'transport' menüsünden
"Use Specified Transports" seçeneğini
işaretlemeli, ve belirginleşen "Specify
Tranports..." tuşuna tıklamalı ve
açılan yeni penceredeki "Use HTTP
Only" seceneğine tıklamalıyız. Artık
"OK" tuşlarına basarak açtığımız
pencerelerden çıkabiliriz. Eğer bir RealVideo
içeriği "Cannot Found via HTTP" gibi
bir hata veriyorsa,
'view'-'pref...'-'transport'-'automatic..'
seçeneği ile proxy kullanımını
kapatabiliriz. Yeniden açmak için ise
'view'-'pref...'-'transport'-'use specif...'
seçeneğini etkinleştirmek uygun olanını
seçmelisiniz. Örneğin 'Internet Servis
Saglayıcı' firmanız 'Doruk' ise
'proxy.doruk.net.tr'yi seçmelisiniz. Eğer bir
universite'den baglanıyorsaniz
'wwwcache.ulak.net.tr' adresini seçmeniz gerek.
Tabii üniversitenizin bir proxy sunucusu varsa
onu kullanmak daha yararlıdır. Örnegin Ege
üniversitesindekiler 'proxy.ege.edu.tr'
adresini/adını kullanabilirler. Bağlı
olduğunuz servis sağlayıcı ya da okul
asağıdaki listede yoksa, turnet'in uc genel
proxy servisinden birini kullanabilirsiniz.
Ankara'ya yakınsanız 'proxy1.turnet.net.tr' ,
İstanbul'a yakınsanız 'proxy2.turnet.net.tr'
ve İzmir'e yakınsanız da
'proxy3.turnet.net.tr' adresini
seçebilirsiziniz.
Bazı Proxy Sunucuları
=====================
_______Port_No______
Proxy Sunucu Adı Sunucu IP No http ftp gopher
----------------------- ----------------- ------ ------ ------
proxy1.turnet.net.tr 194.54.36.130 8080
proxy2.turnet.net.tr 194.54.32.133 8080
proxy3.turnet.net.tr 194.54.34.131 8080
gateway.superonline.net 194.242.73.254 8080
proxy.aidata.net.tr 195.174.93.254 8080
proxy.aidata.com.tr 195.174.93.254 8080
proxy.atlas.net.tr 195.174.46.34 8080 8081
proxy.ato.org.tr 195.174.65.6 8080 8080 8080
proxy.beko.net 195.175.15.18 8080
nova.bnet.net.tr 194.54.63.8 8080
proxy.bnet.net.tr 194.54.63.8 8080 8080 8080
proxy.doruk.net.tr 195.174.34.100 8080 8080 8080
proxy.efes.net.tr 195.174.202.10 8080
vs2.marketweb.net.tr 212.45.64.244 8080
proxy.marketweb.net.tr 212.45.64.244 8080
lokum.prizma.net.tr 212.33.1.1 8080 8080 8080
proxy.prizma.net.tr 212.33.1.1 8080
andromeda.raks.net.tr 194.54.48.1 8080
proxy.raks.net.tr 194.54.48.1 8080
thicker.raksnet.com.tr 194.54.48.82 8080
proxy.raksnet.com.tr 194.54.48.82 8080
ns1.satko.com 193.192.100.100 8080
proxy.netone.com.tr 193.192.100.100 8080
proxy.sim.net.tr 195.174.219.10 8080
proxy.turk.net 212.57.17.4 8080
proxyusa.dominet.com.tr 195.33.224.228 8080
proxy02.ada.net.tr 195.112.128.222 8080
wwwcache.ulak.net.tr 193.140.100.2 1998 1998 1998
anatolia.ege.edu.tr 155.223.2.12 8080 8080 8080
proxy.ege.edu.tr 155.223.2.12 8080 8080 8080
proxy.metu.edu.tr 144.122.199.93 8080 8080 8080
proxyserver.hho.edu.tr 193.255.215.125 8080
195.64.128.5 195.64.128.5 80
foreksproxy.foreks.com 195.33.224.35 8080
cache.utrecht.surf.net 192.87.46.6 8080
|
|