LINUX icin yazilim bulmak derlemek ve uyarlamak


4.1 LINUX icin nereden yazilim bulabilirim ?

LINUX'un kendisi gibi, uzerinde calisan bircok program da ucretsiz, ve bu programlari da LINUX'u bulabileceginiz yerlerden -ftp arsivlerinden- bulabilirsiniz.

LINUX icin bulabileceginiz hemen hemen butun programlari internet uzerinden bulmaniz mumkun. Aradiginiz herhangi bir program icin bir archie taramasi genellikle istediginiz sonucu verecektir. Bunun yani sira, LINUX ile ilgili yazilimlarin ve gelistirilmekte olan bircok yazilimin da calistirilabilir ya da kaynak kodlarini bulabileceginiz iki "resmi" LINUX arsivi var:

Sozkonusu arsivler Turkiye icerisinde

ftp://ftp.metu.edu.tr/pub/linuxaltinda mirrorlanmaktadir.(i)

4.2 XXXX yazilimini aldim, nasil kullanabilirim ?

Hemen hemen butun LINUX uygulamalarini calistirilabilir halde bulabilirsiniz. Bu durumda yazilimi yeniden derlemenize gerek kalmaz. Sadece -eger bir paket halindeyse- acip, gerekli yerlere kopyalayip programi calistirabilirsiniz. LINUX ile bulabileceginiz hemen hemen butun paketler tar ve gzip kullanilarak hazirlanmistir. tar ve gzip le ilgili ayrintili aciklamayi man komutuyla, ya da ilgili UNIX-ALL.CSS den bulabilirsiniz. Genel olarak tar ve gzip le hazirlanmis bir paketi - .tar.gz ya da .tgz uzantili olabilir,

gtar xzvf paket_adi

komutuyla acabilirsiniz. Yazilimin calistirilmasi ve sisteme yuklenmesiyle ilgili ayrintili bilgi, paketin icinde (genellikle) bulabileceginiz README dosyalarinda vardir.

Aldiginiz paket kaynak kodu iceriyorsa, paketi actiktan sonra, genellikle make komutuyla derleyip kullanabilirsiniz. (i)

4.3 X dilinde yazdigim programi LINUX'da nasil derleyebilirim ?

LINUX'ta diger butun UNIX benzeri isletim sistemlerinde oldugu gibi, C ile yazdiginiz bir programi

cc kaynak_kod_adi

komutuyla derleyebilirsiniz. LINUX'ta kullanabileceginiz butun programlama dili derleyecileri ve yorumlayicilari, Free Software Foundation GNU lisansli derleyiciler.

Yukaridaki derleyicilerin yani sira perl, rexx, tcl, smalltalk gibi diller icin yorumlayicilari ucretsiz olarak bulabilirsiniz. GNU Fortran ve pascal derleyicileri henuz test asamasinda oldugundan, bu dillerde yazdiginiz programlari daha guvenli derleyebilmeniz icin derleyici yerine cevirici ( fortran dan C ye f2c, pascaldan C ye p2c ) kullanarak bu programlari C ye cevirip, gcc ile derleyebilirsiniz. (i)

4.4 Kernel'i nasil derleyebilirim ?

LINUX'un (kernel) kaynak kodu /usr/src/linux dizini altinda bulunur. Bu dizinde sirayla,

  
make config
make depend
make clean
make zImage  

komutlari sorunsuz bir sekilde derleme islemini yapar. "make config" sirasinda sorulara vereceginiz cevaplar, yeni derlediginiz kernel'in hangi donanimlari taniyacagini ve hangi standartlari destekleyecegini belirler.

Butun islemler bittikten sonra olusturulan kerneli /usr/src/linux/arch/ {makinanizin mimarisi} /boot altinda zImage olarak bulabilirsiniz. Ornegin Intel 386 ailesinden (386, 486, p5) bir islemci icin derliyorsaniz, /usr/src/LINUX/arch/i386/boot dizininde bulabilirsiniz. Yeni kernelinizi nasil aktif hale getireceginizi CSS'in LILO ile ilgili bolumunde bulabilirsiniz. (i)

4.5 Patch ne demektir, nasil kullanirim ?

Patch bir dosya uzerinde yapilmasi gereken degisikliklerin sadece farkliliklari iceren bir dosya yardimiyla yapilmasini saglar. Ornegin 1000 satir iciern bir dosyada sadece birkac satir degismisse, dosyanin tamamini degistirmek anlamsiz olacaktir. Bu gibi durumlarda sadece dosyadaki farkliliklari iceren bir "patch" dosyasi olusturulur. Bu dosyalar patch programi yardimiyla eski dosyanin guncellenmesini saglar. patch komutu hakkinda ayrintili bilgiyi man komutuyla alabilirsiniz, ama genel kullanimi,

patch

seklindedir. (i)